Bydło czerwono-białe znane jest w Europie Zachodniej od około XIII wieku. W pierwszej połowie XVII wieku rasa ta stanowiła dominującą część pogłowia bydła utrzymywanego na nizinnych terenach całego kontynentu. Hodowla bydła czerwono-białego (czb) na obecnych ziemiach polskich jest prowadzona od ponad 100 lat. Do Polski bydło zostało sprowadzone z Westfalii, Nadrenii i Wschodniej Fryzji początkowo w rejon Dolnego Śląska i Opolszczyzny, a w późniejszym okresie na teren Polski Południowej. Zarówno Moczarski (1917) jak i Konopiński (1931) na początku XX wieku wspominają, że bydło graniaste zarówno czarno jak i czerwono-białe nie powinno być uznawane za obce, gdyż kilkadziesiąt lat przebywania w warunkach polskich doprowadziło do wytworzenia rasy odpornej i dobrze przystosowanej do krajowych warunków. Z danych literaturowych wynika również, iż bydło czerwono-białe charakteryzowało się wysoką odpornością oraz łatwą adaptacją do warunków środowiskowych. Najprawdopodobniej te cechy, tak niezwykle przydatne w trudnych warunkach górskich i podgórskich zdecydowały o zasięgu terytorialnym występowania rasy. Obecnie stada utrzymujące bydło tej rasy rozmieszczone są wzdłuż południowej granicy Polski: od Podkarpacia przez Małopolskę, Opolszczyznę po Dolny Śląsk. W pozostałych województwach można spotkać pojedyncze stada tej rasy.
Duży spadek liczebności całej populacji bydła, w tym rasy czerwono-białej odnotowano po II Wojnie Światowej. Sytuacja zmieniła się, gdy po wojnie odzyskano ziemie zachodnie, na których bydło to występowało w dużej liczbie. Działania podjęte w latach 50. ubiegłego wieku zmierzały w kierunku uzyskania zwierząt charakteryzujących się dość dobrym umięśnieniem i wydajnością mleczną na poziomie 4000 litrów mleka. Program doskonalenia tej rasy opierał się wówczas na imporcie holenderskich bądź niemieckich buhajów w celu wytworzenia nowoczesnego typu kombinowanego tzw. kompakt charakteryzującego się obok zadawalającej wydajności mleka dobrymi cechami opasowymi, dobrą wydajnością rzeźną oraz znacznie lepszym pokrojem. Badania prowadzone w latach 60. i 70. wykazały, iż rasa charakteryzuje się wysoką przydatnością do opasu zarówno systemem ekstensywnym jak i półintensywnym.
W latach 70. XX wieku w Polsce rozpoczął się proces „holsztynizacji” krajowej populacji bydła, w tym rasy nizinnej czerwono-białej. W 1974 roku sprowadzono do Polski z USA pierwszego buhaja rasy holsztyńsko-fryzyjskiej odmiany Red (Hayssen Royal Red R 1599090), który odegrał znaczącą rolę w doskonaleniu cech użytkowości mlecznej rasy czerwono-białej. W kolejnych latach prowadzono import nasienia z USA, Kanady, Francji, Niemiec i Holandii. Stosowane krzyżowanie z rasą holsztyńsko-fryzyjską poprawiało budowę wymienia, kaliber i wyrostowość zwierząt, wydajność mleka, lecz równocześnie powodowało regresję cech związanych z użytkowaniem mięsnym. Krzyżowanie wypierające stosowane było przede wszystkim w ośrodkach hodowli zarodowej oraz w gospodarstwach państwowych, natomiast w mniejszym zakresie w gospodarstwach indywidualnych.
Do pierwszej połowy lat 90. ubiegłego wieku dolew krwi hf w populacji był stosunkowo niewielki jednak niekorzystne ceny żywca wołowego oraz wyższa opłacalność produkcji mleka doprowadziły w kolejnych latach do zwiększonego zainteresowania typowo mleczną rasą holsztyńsko-fryzyjską. Część hodowców z rejonu Dolnego Śląska i Małopolski nadal jednak stosowała nasienie o możliwie najniższym dolewie krwi hf. Niektórzy hodowcy ze względu na ograniczony dostęp do nasienia o niskim dolewie hf decydowali się na krycie naturalne wyhodowanymi we własnym zakresie buhajami. Inni chcąc utrzymywać stada w typie dwukierunkowym decydowali się na użycie nasienia rasy simmental (SM) lub montbeliarde (MO). Działania podejmowane ze strony hodowców przyczyniły się w dużej mierze do ochrony rasy polskiej czerwono-białej. Ostatecznie na wniosek hodowców przy pełnym poparciu ośrodków naukowych opracowano odrębny dla rasy program hodowlany dający podstawę do tego, aby z silnie przekrzyżowanej populacji wybrać sztuki, które zachowały cechy charakterystyczne dla starego typu. W czerwcu 2006 roku podjęto decyzję o otwarciu księgi hodowlanej rasy polskiej czerwono-białej (oznaczonej jako ZR), natomiast rok później wprowadzono program ochrony zasobów genetycznych.
Celem każdego programu ochrony jest utrzymanie odrębności i zmienności genetycznej danej rasy. Celem programu ochrony zasobów genetycznych bydła polskiego czerwono-białego jest utrzymanie i stabilizacja fenotypowych i genetycznych cech dawnego bydła czerwono-białego w typie użytkowości mięsno-mlecznej. Prace hodowlane zmierzające do odtworzenia bydła w starym typie budowy i użytkowości mięsno-mlecznej prowadzone będą poprzez obniżanie dolewu krwi hf. Obecnie do programu ochrony przyjmowane są krowy o udziale genów hf poniżej 25%.
Postawione za cel programu odtworzenie rasy okazało się w praktyce trudnym zadaniem z uwagi na niewielką liczebność zwierząt o niskim dolewie krwi rasy holsztyńsko-fryzyjskiej. W pierwszych latach funkcjonowania programu zwierzęta typowane były na podstawie zgodności ze wzorcem rasowym. W miarę rozwoju populacji objętej programem sukcesywnie wzrasta liczba zwierząt o udokumentowanym pochodzeniu. Początkowe problemy z niedostateczną liczbą buhajów kwalifikujących się do użycia w programie ochrony z czasem udało się rozwiązać.
Program ochrony zasobów genetycznych tej rasy obejmuje zwierzęta, które oprócz spełnienia pozostałych warunków określonych zapisami (m.in. pochodzenie), charakteryzują się zgodnością ze wzorcem rasowym. Programem ochrony objęte są krowy i buhaje, które charakteryzują się wysokością w krzyżu od 127-133 cm — pierwiastki; 134 do 138 cm — krowy dorosłe oraz 133-142 cm buhaje dorosłe. Umaszczenie zwierząt jest niejednolite czerwono-białe, nogi mocne o silnej kości i dobrze zaznaczonych stawach z ciemnymi racicami. Sylwetka zbliżona kształtem do prostokąta o dobrze wysklepionej klatce piersiowej, długich, szeroko rozstawionych żebrach, dobrze zaznaczonych profilach mięśni. Budowa proporcjonalna, harmonijna, cechy mleczne zrównoważone cechami mięsnymi.
Wartością dodaną każdej rasy zwierząt gospodarskich, szczególnie objętej ochroną są powiązane z nią produkty. Dzięki staraniom hodowców dnia 27 czerwca 2013 roku na listę produktów tradycyjnych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi została wpisana „wołowina z krowy rasy polskiej czerwono-białej”. Podejmowane są również działania mające na celu wpisanie na listę produktów tradycyjnych produktów mlecznych, gdyż rasa ta daje mleko o korzystnym składzie i wysokiej przydatności technologicznej (wysoka zawartość kappa kazeiny B). Średnia wydajność mleka za laktację wynosi około 4000-5000 kg i w dużej mierze uzależniona jest od żywienia. Zwierzęta żywione zbilansowanymi dawkami dostosowanymi do ich zapotrzebowania wykazują wysoki potencjał do produkcji zarówno mleka jak i mięsa. Zalecane jest utrzymanie pastwiskowe tej rasy szczególnie, iż rasa polska czerwono-biała odznacza się dobrym wykorzystaniem paszy objętościowej. Rasa charakteryzuje się dobrymi przyrostami masy ciała i najwyższą zdolnością opasową spośród ras zachowawczych. Jest ceniona przez hodowców za długowieczność, dobrą zdrowotność, łatwość porodów i zdrowy odchów cieląt.
